انواع سیم بکسل در بازرگانی شاهنگ گر

یکی از انواع متعلقات باربرداری قلاب است . قلاب وسیله ای برای گرفتن و بلند کردن بار با جرثقیل و سایر تجهیزات بالابر است.

مطابق با استاندارد BS2903 قلاب جرثقیل به شش نوع زیر تقسیم بندی می شود:

1 – قلاب دسته دار

2 – قلاب دسته دار برای جابه جایی بارهای کوچک

3 – قلاب دسته دار با چشمی برای کار با زنجیر

4 – قلاب دسته دار با چشمی برای کار با سیم بکسل

5 – قلاب C شکل دسته دار

6 – قلاب C شکل با چشمی برای کار با زنجیر و سیم بکسل

مطابق با این استاندارد مواد به کار رفته در ساختمان قلاب باید قابلیت چکش خواری بالایی داشته و براساس استاندارد باشد. برای این منظور از آزمون سنجش سختی فلز یا آزمون برینل استفاده می شود. در صورت نیاز از آزمون های مخرب و غیرمخرب نظیر تست رادیوگرافی و تست ذرات مغناطیسی و تست اولتراسونیک برای ارزیابی استحکام مواد به کار رفته در ساختمان قلاب استفاده می شود. شرکت های سازنده ی قلاب موظفند تمامی محصولات خود را از لحاظ روش ساخت و مواد به کار رفته و عملیات حرارتی و آزمون های مورد نیاز بر اساس استانداردهای معتبر منطبق سازند و پس از تأیید نهایی در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند.

مهمترین ماده به کار رفته در ساختمان قلاب ، فولاد است که پس از انجام عملیات حرارتی و ریختع گری یا آهنگری و شکل دادن برای افزایش استحکام آن را آبداده می کنند. در نهایت علامت سازنده ی قلاب به همراه میزان بار مجاز آن به کمک روش های ریخته گری – آهنگری روی بدنه ی قلاب در جایی که به آسانی از بین نرود حک می شود.

برای اطمینان از ایمن و سالم بودن قلاب پس از تولید عملیات تست و بازرسی روی کلیه ی قلاب های ساخته شده بر بدنه طبق استانداردهای رایج انجام می شود.

مطابق با استاندارد BS 2903 برای تست قلاب ها طبق روش های زیر عمل می شود:

1-  قلاب های تا ظرفیت 25 تن : برای این نوع قلاب ها با دو برابر ظرفیت مجاز قلاب تست انجام می شود .

2 - قلاب های با ظرفیت بیش از 25 تن : طبق فرمول زیر محاسبه می شود  :

(1/22 x Max SWL) + 20t

عملیات تست در شرایط کاملا کنترل شده و توسط فرد مجاز و یا در کارخانه ی سازنده انجام می شود . سازنده ی قلاب برگه ی تأییدیه ی نهایی تست را با مشخص کردن نوع قلاب ،روش و استاندارد تست ،تاریخ تست و SWL به صورت گواهینامه ی سلامت فنی در اختیار خریدار قرار می دهد .

پرکاربردترین قلاب های جرثقیل و اسلینگ براساس استاندارد ASME

1 – قلاب چشمی دار قفل شو

2 – قلاب کلویس قفل شو

3 – قلاب کلویس

4 – قلاب دسته دار

5 – قلاب چشمی دار

6 – قلاب دو طرفه

7 – قلاب سورتینگ

8 – قلاب گردان

9 – قلاب ریخته گری

10 – قلاب ضامن دار قفل شو

تست و بازرسی فنی قلاب

مطابق با استاندارد ASME B30.10 بازرسی از قلاب به سه شکل صورت می گیرد :

1 – بازرسی اولیه پیش از شروع کار : تمام کاربران قلاب و یا افراد مجاز باید قبل از شروع کار از قلاب و متعلقات آن بازرسی داشته تا مطمئن شوند که قلاب ها از لحاظ عملکرد ایمن مشکلی نداشته باشند. کلیه ی قلاب های نو و تازه تعمیر شده نیز مشمول فرآیند بازرسی اولیه هستند . در این بازرسی مواردی چون ترک خوردگی، فرورفتگی، تغییر شکل ، آسیب ناشی از مواد شیمیایی ، وجود ضامن ایمنی و کارکرد درست آن و آسیب های حرارتی مورد ارزیابی قرار می گیرد. اسناد و مدارک بازرسی باید به خوبی نگهداری و بایگانی شوند.

2 – بازرسی مکرر : این بازرسی به سه شکل : سرویس نرمال به صورت ماهیانه ، سرویس سنگین به صورت هفتگی تا ماهیانه و سرویس فوق سنگین به صورت روزانه تا هفتگی توسط کاربر یا شخص تعیین شده برای این کار با چشم انجام می شود . در این بازرسی موارد زیر ارزیابی می شود :

● تغییر شکل قلاب به صورت خم شدگی ، تاب خوردگی یا بازشدگی دهانه و گلویی قلاب

● ضعیف شدگی

● ترک خوردگی ، تورفتگی و خراشیدگی

●داشتن ضامن ایمنی

● سالم بودن ضامن ایمنی

● اتصالات قلاب و محکم بودن آنها

● عملکرد صحیح قفل در قلابهای قفل دار

3 – بازرسی دوره ای : این بازرسی به سه شکل : سرویس نرمال به صورت سالیانه ، سرویس سنگین به صورت شش ماهه و سرویس فوق سنگین به صورت هر سه ماه یکبار توسط بازرس یا شخص تعیین شده برای این کار همانند بازرسی مکرر به صورت چشمی انجام می شود .

در صورت وجود شرایط زیر قلاب باید تعمیر یا جایگزین شود:

● تغییر شکل ، خمیدگی و تاب خوردگی بیش از 10 درجه از حالت اولیه

● بازشدگی دهانه یا گلویی قلاب بیش از 15 درصد حالت اولیه

●ضعیف شدگی در اجزای قلاب بیش از 10 درصد از حالت اولیه

● عدم توانایی قفل شدن در قلاب های قفل دار

● خرابی ضامن ایمنی قلاب

به طور کلی هدف از انجام تست ارزیابی فرایند ساخت قلاب نوع مواد به کار رفته در قلاب و وضعیت آن است . برای انجام تست بار یا وزنه ی تست حداقل به مدت 15 ثانیه به قلاب اعمال می شود. در صورتیکه مقدار بازشدگی دهانه از یک درصد (5/0 میلی متر) تجاوز نکند تست مورد پذیرش قرار می گیرد.

اگر بازرس پس از تست قلاب تشخیص دهد که برای شناسایی بهتر آسیب های سطحی و زیر سطحی نیازمند تست های بیشتری است از تست غیرمخرب (NDT) نیز استفاده و نتایج مربوطه را ثبت و بایگانی می کند.

هنگام بازرسی از قسمت های مختلف قلاب معمولا دو نوع ناپیوستگی و آسیب در قلاب قابل مشاهده است :

1 – ناپیوستگی در جهت قوس قلاب یا ناپیوستگی طولی که با حرف P نشان می دهند : این نوع آسیب دیدگی معمولا جدی نبوده مگر اینکه در تست NDT خلاف آن ثابت شود و نیاز به تعویض قلاب نیست.

2 – ناپیوستگی عرضی یا عمودی که با حرف T نشان می دهند : این نوع آسیب دیدگی شدیدتر از حالت طولی بوده و در صورتی که در مناطق B,C,D اتفاق بیفتد می تواند باعث کاهش طول عمر قلاب شود. سرقلاب نسبت به سایر نواحی تحت فشار و استرس زیادی قرار نداشته و بنابراین ناپیوستگی خاصی در آن مشاهده نمی شود و نیاز به تعمیر ندارد.

قلاب های مورد استفاده برای بازو بستن بار با اسلینگ ها در انتهای قلاب چشمی دارند و از قلاب جرثقیل که فاقد چشمی است متمایز هستند .

تعمیر و نگهداری قلاب

پس ازانجام بازرسی و تست هرگونه آسیب آشکار شده توسط تعمیرات یا جایگزینی با قلاب جدید برطرف می شود. انجام هرگونه تعمیرات یا اصلاحات شامل :ترک خوردگی ، تورفتگی ، شکستگی ، خراشیدگی ، شیار ، خرابی ضامن ایمنی و قفل آن و... قلاب تنها توسط افراد مجاز و با رعایت توصیه های سازنده انجام می شود . قطعات یدکی و تعویضی نیز باید دقیقا معادل با قطعه ی اصلی باشد.

مواردایمنی قلاب

وزن بار از ظرفیت مجاز قلاب (SWL) فراتر نرود.

از ایجاد شوک ناگهانی به قلاب بپرهیزید.

قلاب دقیقا بر روی مرکز گرانش (ثقل) بار قرار گیرد تا بار نوسان نداشته باشد.

از قرار گیری قلاب در کنار بار یا پشت بار جلوگیری کنید.

مراقب دست و انگشتان و تمامی اجزای بدن هنگام بستن و بلند کردن بار باشید.

وزن بار در دو سمت قلاب دوطرفه باید یکسان باشد.

ضامن ایمنی قلاب برای جلوگیری از در رفتن اسلینگ است . این وسیله از پارگی اسلینگ و جدا شدن ناخواسته اسلینگ های شل جلوگیری نمی کند.

از به کارگیری قلاب بدون ضامن ایمنی خودداری کنید.

ضامن ایمنی قلاب باید دارای قفل باشد.

هرگونه عملیات جوشکاری ، برشکاری ، سنگ زنی و ... روی قلاب وضمائم آن خارج از توصیه ی سازنده ممنوع است.

قلاب را متناسب با بار و شرایط محیطی انتخاب کنید.

از قلاب هایی که دچار آسیب دیدگی هستند تا زمان تأیید توسط بازرس مجرب استفاده نکنید.

به محض مشاهده ی هرگونه آسیب دیدگی و نقص در قلاب موارد را بی درنگ گزارش کنید.

قلاب ها را از گرمای شدید و منابع گرمازا به دور نگه دارید.

از هر گونه ضربه زدن و پرتاب کردن قلاب پرهیز کنید.

پس از انجام هرگونه جوشکاری و برشکاری روی قلاب باید عملیات حرارتی طبق استاندارد مربوطه انجام شود.

از قلاب هایی که علامت میزان بار مجاز آن (SWL) مخدوش شده و خوانا نیست استفاده نکنید .

هرگونه رنگ آمیزی قلاب بدون توصیه ی سازنده ممنوع است . زیرا باعث پنهان شدن آسیب دیدگی قلاب خواهد شد.

اندازه ی دهانه ی قلاب باید متناسب با اسلینگی باشد که بار را با آن بلند می کنید. قلاب های با دهانه ی خیلی تنگ یا خیلی گشاد هردو خطرناکند.

گلویی قلاب نباید دارای هیچگونه برجستگی و لبه ی اضافه باشد در غیر این صورت احتمال آسیب دیدگی اسلینگ وجود دارد.

هرگز برای اتصال ضمائم باربرداری به قلاب از جوشکاری استفاده نکنید.

قلاب جرثقیل باید به راحتی وآزادانه قابلیت چرخش داشته باشد.

در صورتی که وزن بار قرار گرفته روی قلاب جرثقیل بیش از 2 تن باشد قلاب باید دارای گوی فلزی بوده تا از نوسات بار جلوگیری شده و قلاب به طور ایمن و آسان حرکت کند.

چشمی های متعدد اسلینگ را مستقیما به قلاب وصل نکنید. برای این کار از شگل یا حلقه ی اتصالی استفاده کنید.

هرگز با زور و فشار و ضربه شگل یا حلقه ی اتصالی اسلینگ و ... را وارد قلاب جرثقیل نکنید .

از شگل کوچک برای قلاب بزرگ استفاده نکنید . زیرا در این صورت مرکز بار و مرکز قلاب با یکدیگر منطبق نشده و احتمال سقوط بار وجود دارد .

شگل و حلقه های اتصالی و سایر متعلقات باید با خط فرضی مرکز بار و قلاب با هم در یک راستا باشند.

از قرارگیری اسلینگ و بار روی نوک قلاب جلوگیری کنید . زیرا احتمال Overload  شدن قلاب وجود دارد.

شگل ها ، حلقه ها ، اتصالات و سایر متعلقاتی که به قلاب جرثقیل وصل می شوند باید درون قلاب حرکت آزادانه داشته باشند.

از اتصال نادرست و ناایمن بار به قلاب بپرهیزید.

هرگز برای تعمیر و تغییر شکل بدون توصیه ی سازنده از جوشکاری ، عملیات حرارتی ،چکش کاری و خم کاری استفاده نکنید.

هرگز برای برداشتن بار از قسمت کناری  ، قسمت پشتی و قسمت نوک قلاب استفاده نکنید زیرا باعث کاهش ظرفیت قلاب و آسیب به آن می شود .

قلاب های چشمی دار، قلابهای چرخان و قلاب های دسته دار تنها برای استفاده توسط سیم بکسل یا زنجیر طراحی شده اند در صورتی که از تسمه های مصنوعی برای کار با این گونه قلاب ها استفاده شود کارایی مجموعه ممکن است کاهش یابد.

برای عملیاتی که نیاز به چرخیدن بار وجود دارد از قلاب های چرخان به جای قلاب های پیچ و مهره ای استفاده شود.

هنگامی که اسلینگ دو ساق در قلاب قرار می گیرد اطمینان حاصل کنید که حداکثر زاویه ی بین دو ساق بیشتر از 90 درجه نشود.